کیف پول چند امضایی (Multisig) چیست و چگونه کار می‌کند؟

در بازار ارزهای دیجیتال، امنیت دارایی‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است و یکی از راهکارهای پیشرفته برای افزایش امنیت، استفاده از کیف پول چند امضایی (Multisig Wallet) است. این نوع کیف پول نیازمند تأیید چندین کلید خصوصی برای انجام تراکنش‌ها است، به این معنی که کنترل وجوه بین چندین نفر یا دستگاه توزیع می‌شود. چنین رویکردی خطرات مربوط به هک، سرقت و دسترسی غیرمجاز را کاهش می‌دهد و در سناریوهایی مانند مدیریت سرمایه‌گذاری‌های مشترک، حساب‌های سازمانی و قراردادهای هوشمند کاربرد دارد. در این مقاله، به بررسی این موضوع می‌پردازیم.

کیف پول چند امضایی چیست؟

کیف پول چند امضایی (Multisig Wallet) نوعی کیف پول ارز دیجیتال است که برای انجام تراکنش‌ها نیاز به تأیید چندین کلید خصوصی دارد. برخلاف کیف پول‌های سنتی که تنها با یک کلید خصوصی کنترل می‌شوند، در کیف پول چند امضایی، می‌توان شرایطی تعیین کرد که برای تأیید یک تراکنش، چندین امضا کننده، آن را امضا کنند. این ویژگی باعث می‌شود که امنیت دارایی‌ها افزایش یابد و از دسترسی غیرمجاز یا تصمیم‌گیری یک‌جانبه جلوگیری شود.

عملکرد کیف پول چند امضایی به این صورت است که هنگام ایجاد کیف پول، یک ساختار امضایی مشخص (مانند ۲ از ۳ یا ۳ از ۵) تعیین می‌شود. این بدان معناست که مثلاً در یک کیف پول ۲ از ۳، برای تأیید یک تراکنش، حداقل دو نفر از مجموع سه امضاکننده باید آن را تأیید کنند. ابتدا یکی از اعضا تراکنش را ایجاد می‌کند، اما تراکنش تا زمانی که تعداد لازم از افراد آن را امضا نکنند، در حالت معلق باقی می‌ماند. این فرآیند باعث می‌شود که حتی در صورت گم شدن یا سرقت یکی از کلیدهای خصوصی، امنیت دارایی‌ها حفظ شود.

قابلیت امضای بیش از یک نفر در کیف پول چند امضایی

کیف پول چند امضایی چگونه کار می‌کند؟

کیف پول چند امضایی (Multisig Wallet) با استفاده از ترکیبی از کلیدهای خصوصی و قراردادهای هوشمند، امنیت بیشتری را برای مدیریت دارایی‌های دیجیتال فراهم می‌کند. برخلاف کیف پول‌های معمولی که تنها به یک امضا نیاز دارند، این نوع کیف پول برای تأیید یک تراکنش به چندین امضا از میان امضاکنندگان تعیین‌شده نیاز دارد. مدل‌های مختلفی از این ساختار وجود دارد، مانند «۲ از ۲»، که در آن هر دو امضاکننده باید تأیید کنند، یا «۲ از ۳»، که در آن دو نفر از مجموع سه نفر کافی است. این ویژگی باعث افزایش امنیت می‌شود، زیرا حتی اگر یکی از کلیدهای خصوصی لو برود، مهاجم قادر به انجام تراکنش نخواهد بود مگر اینکه حداقل یک امضاکننده دیگر نیز تأیید کند.

عملکرد این کیف پول‌ها به این صورت است که ابتدا یک تراکنش پیشنهادی ایجاد می‌شود و در انتظار امضاهای لازم باقی می‌ماند. هر یک از امضاکنندگان می‌توانند این تراکنش را با استفاده از کلید خصوصی خود امضا کنند. زمانی که حداقل تعداد امضاهای مورد نیاز جمع‌آوری شد، تراکنش تأیید و در شبکه بلاک چین ثبت می‌شود. در این فرآیند، هیچ محدودیت زمانی برای امضا وجود ندارد، بنابراین تراکنش تا زمانی که تعداد لازم از امضاها را دریافت کند، معتبر می‌ماند. همچنین، همه امضاکنندگان در یک سطح قرار دارند و هیچ‌گونه سلسله‌مراتبی میان آن‌ها وجود ندارد.

یکی از ویژگی‌های کلیدی کیف پول‌های چند امضایی این است که آن‌ها از قراردادهای هوشمند برای کنترل و مدیریت تراکنش‌ها استفاده می‌کنند. در هنگام ایجاد کیف پول، پارامترهایی مانند تعداد کل امضاکنندگان، تعداد امضاهای مورد نیاز و فهرست کلیدهای عمومی تعیین می‌شود. وقتی یک تراکنش ایجاد می‌شود، قرارداد هوشمند بررسی می‌کند که آیا تعداد کافی از امضاها ارائه شده است یا خیر. در صورت تأیید، تراکنش اجرا و دارایی منتقل می‌شود. این ساختار نه‌تنها برای افراد بلکه برای شرکت‌ها و سازمان‌هایی که نیاز به مدیریت مشترک سرمایه دارند، بسیار مفید است.

استفاده از کیف پول چند امضایی چه مزایایی را به همراه دارد؟

استفاده از کیف پول چند امضایی (Multisig Wallet) مزایای متعددی را برای کاربران، شرکت‌ها و سازمان‌ها فراهم می‌کند. این کیف پول‌ها امنیت دارایی‌های دیجیتال را افزایش داده و امکان کنترل و مدیریت مشترک وجوه را فراهم می‌کنند. با تقسیم امضای تراکنش‌ها بین چندین نفر یا دستگاه، خطر سرقت، هک یا از دست دادن دارایی کاهش می‌یابد. علاوه بر این، کیف پول‌های چند امضایی گزینه‌ای ایده‌آل برای افرادی هستند که به دنبال شفافیت در تصمیم‌گیری‌های مالی و امنیت بالاتر در معاملات خود هستند. در ادامه، به بررسی برخی از مهم‌ترین مزایای این کیف پول‌ها می‌پردازیم.

• امنیت پیشرفته و کاهش ریسک هک: کیف پول‌های چند امضایی نیاز به تأیید چندین کلید خصوصی برای انجام تراکنش دارند، بنابراین هکرها برای سرقت وجوه باید به بیش از یک کلید دسترسی پیدا کنند. این ویژگی احتمال هک یا دسترسی غیرمجاز را به‌شدت کاهش می‌دهد و امنیت کلی دارایی‌های دیجیتال را افزایش می‌دهد.

امنیت بیشتر، قابلیت کلیدی کیف پول‌های چند امضایی

• بازیابی راحت‌تر دارایی‌ها در صورت گم شدن یک کلید: در کیف پول‌هایی که به امضاهای متعدد نیاز دارند، اگر یکی از کلیدهای خصوصی گم شود، همچنان می‌توان با استفاده از سایر امضاهای مجاز، به دارایی‌ها دسترسی پیدا کرد. این قابلیت، خطر از دست دادن همیشگی وجوه را که در کیف پول‌های تک امضایی وجود دارد، کاهش می‌دهد.
• امکان تنظیم تعداد امضاهای موردنیاز برای تراکنش‌ها: کاربران می‌توانند هنگام ایجاد کیف پول، تعداد امضاهای لازم برای تأیید تراکنش را مشخص کنند (مثلاً «۲ از ۳» یا «۳ از ۵»). این انعطاف‌پذیری به آن‌ها اجازه می‌دهد تا کیف پول را بر اساس سطح امنیت موردنظر و نیازهای خاص خود تنظیم کنند.
• مناسب برای مدیریت وجوه مشترک و حساب‌های شرکتی: شرکت‌ها، تیم‌های سرمایه‌گذاری و پروژه‌های غیرمتمرکز (DAO) می‌توانند از کیف پول‌های چند امضایی برای مدیریت وجوه مشترک استفاده کنند. در این حالت، هیچ فردی به‌تنهایی نمی‌تواند بدون تأیید دیگران وجوه را انتقال دهد، که باعث افزایش شفافیت و جلوگیری از کلاهبرداری می‌شود.
• افزایش امنیت از طریق احراز هویت دومرحله‌ای (2FA): ازآنجایی‌که تأیید تراکنش‌ها نیاز به چندین امضا دارد، کیف پول‌های چند امضایی به‌صورت ذاتی نوعی احراز هویت دومرحله‌ای ارائه می‌دهند. این بدان معناست که حتی اگر یک کلید خصوصی لو برود، مهاجم نمی‌تواند به‌تنهایی به دارایی‌ها دسترسی پیدا کند.
• حفظ کنترل بیشتر بر روی سرمایه‌های دیجیتال: این نوع کیف پول‌ها امکان توزیع کنترل را فراهم می‌کنند و اطمینان می‌دهند که هیچ فردی به‌تنهایی قادر به جابه‌جایی وجوه نیست. این ویژگی برای کسب‌وکارها، گروه‌های سرمایه‌گذاری و خانواده‌هایی که می‌خواهند تصمیمات مالی را به‌صورت گروهی اتخاذ کنند، بسیار مفید است.

بررسی معایب کیف پول چند امضایی

اگرچه کیف پول‌های چند امضایی امنیت بالایی را فراهم می‌کنند، اما این امنیت به قیمت کاهش راحتی و افزایش پیچیدگی حاصل می‌شود. این کیف پول‌ها به دلیل نیاز به تأیید چندین امضاکننده، روند انجام تراکنش‌ها را کندتر کرده و برای پرداخت‌های سریع و روزمره مناسب نیستند. همچنین، استفاده از آن‌ها برای کاربران مبتدی دشوار بوده و به دانش فنی و هماهنگی بیشتری نیاز دارد. علاوه بر این، همه پلتفرم‌ها و ارزهای دیجیتال از قابلیت چند امضایی پشتیبانی نمی‌کنند، که ممکن است دامنه استفاده از آن‌ها را محدود کند. در ادامه، به بررسی برخی از مهم‌ترین معایب کیف پول‌های چند امضایی می‌پردازیم.

• کاهش سرعت تراکنش‌ها: از آنجایی که برای تأیید تراکنش‌ها به امضاهای متعددی نیاز است، ممکن است روند پردازش آن‌ها از چند ساعت تا چند روز طول بکشد. در مواقعی که امضاکنندگان در مناطق جغرافیایی مختلف حضور دارند یا به دلیل مشغله نمی‌توانند سریعاً امضا کنند، این تأخیر بیشتر می‌شود. این موضوع باعث می‌شود که کیف پول‌های چند امضایی برای موارد اضطراری یا پرداخت‌های سریع ایده‌آل نباشند.
• کاربری پیچیده و نامناسب برای کاربران مبتدی: راه‌اندازی و استفاده از کیف پول‌های چند امضایی نیازمند دانش فنی بیشتری نسبت به کیف پول‌های معمولی است. کاربران ممکن است نیاز به نصب نرم‌افزارهای خاص، هماهنگی با یک ارائه‌دهنده کیف پول یا استفاده از چندین کیف پول سخت‌افزاری داشته باشند. این پیچیدگی می‌تواند کاربران تازه‌کار را از استفاده از آن منصرف کند و برای سازمان‌هایی که نیاز به راهکارهای ساده دارند، چالش‌برانگیز باشد.
• عدم پشتیبانی توسط همه پلتفرم‌ها: برخی از ارزهای دیجیتال و بلاک چین‌ها از قابلیت کیف پول چند امضایی پشتیبانی نمی‌کنند. به همین دلیل، کاربران باید قبل از انتخاب این نوع کیف پول، بررسی کنند که آیا ارز دیجیتال موردنظر آن‌ها امکان استفاده از MultiSig را دارد یا خیر. این محدودیت می‌تواند باعث شود که برخی کاربران نتوانند از کیف پول‌های چند امضایی برای دارایی‌های دیجیتال خاص خود استفاده کنند.
• طولانی شدن روند بازیابی سرمایه: در کیف پول‌های چند امضایی، بازیابی دارایی‌های از دست رفته پیچیده‌تر از کیف پول‌های تک امضایی است. اگر یکی از امضاکنندگان در دسترس نباشد یا کلید خود را از دست بدهد، بسته به ساختار کیف پول، ممکن است دسترسی به وجوه برای همیشه غیرممکن شود. این مشکل به‌ویژه در کیف پول‌هایی که امکان جایگزینی امضاکنندگان را ندارند، چالش‌برانگیزتر خواهد بود.

مقایسه کیف پول‌های چند امضایی و تک امضایی

کیف پول‌های تک امضایی (Singlesig) و چند امضایی (Multisig) دو روش متفاوت برای مدیریت دارایی‌های دیجیتال هستند که هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. کیف پول‌های تک امضایی تنها به یک کلید خصوصی برای انجام تراکنش نیاز دارند، که باعث سادگی و سرعت بیشتر در انجام پرداخت‌ها می‌شود. این کیف پول‌ها برای کاربران عادی که به انجام تراکنش‌های سریع و کوچک نیاز دارند، گزینه‌ای ایده‌آل هستند. بااین‌حال، به دلیل اینکه تنها یک نقطه شکست (Single Point of Failure) وجود دارد، در صورت به‌خطر افتادن کلید خصوصی، تمام دارایی‌ها در معرض خطر سرقت قرار می‌گیرند.

در مقابل، کیف پول‌های چند امضایی (Multisig) امنیت بیشتری را با الزام به چندین امضا برای تأیید تراکنش‌ها فراهم می‌کنند. این ویژگی باعث کاهش خطرات امنیتی می‌شود، زیرا حتی اگر یکی از کلیدهای خصوصی در معرض خطر قرار گیرد، مهاجم به‌تنهایی قادر به انتقال دارایی‌ها نخواهد بود. بااین‌حال، این امنیت بالاتر به قیمت کاهش سرعت و افزایش پیچیدگی در مدیریت وجوه تمام می‌شود.

درحالی‌که کیف پول‌های تک امضایی برای استفاده‌های شخصی و پرداخت‌های روزانه مناسب‌تر هستند، کیف پول‌های چند امضایی برای مدیریت سرمایه‌های مشترک، حساب‌های سازمانی و ذخیره دارایی‌های باارزش گزینه‌ای امن‌تر محسوب می‌شوند.

معرفی برخی از کیف پول‌های چند امضایی مطرح

در دنیای ارزهای دیجیتال، کیف پول‌های چند امضایی (Multisig Wallets) نقش مهمی در افزایش امنیت و کنترل بر دارایی‌ها ایفا می‌کنند. این کیف پول‌ها در نسخه‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری در دسترس هستند و امکانات متعددی برای کاربران فراهم می‌کنند. برخی از آن‌ها بر امنیت و حریم خصوصی تمرکز دارند، درحالی‌که برخی دیگر با ویژگی‌هایی مانند پشتیبانی از چندین ارز دیجیتال و سازگاری با کیف پول‌های سخت‌افزاری، تجربه کاربری بهتری را ارائه می‌دهند.

• Armory Wallet: یک کیف پول بیت کوین منبع باز (Open-Source) است که امنیت بالایی را ارائه می‌دهد و برای کاربران حرفه‌ای طراحی شده است. این کیف پول از قابلیت چند امضایی پشتیبانی می‌کند و برای ذخیره‌سازی سرد (Cold Storage) ایده‌آل است.
• Electrum: کیف پولی سبک و منبع باز برای بیت کوین که از سال ۲۰۱۱ در دسترس بوده و امنیت بالایی را ارائه می‌دهد. Electrum از کیف پول‌های سخت‌افزاری مانند Trezor و Ledger پشتیبانی می‌کند و برای هر تراکنش یک آدرس جدید ایجاد می‌کند تا حریم خصوصی کاربران را افزایش دهد.

الکتروم (Electrum)، کیف پول محبوب و چند امضایی

• Trezor Model T: یک کیف پول سخت‌افزاری که امکان راه‌اندازی کیف پول‌های چند امضایی با ترکیب‌های مختلف (مانند ۲ از ۳ یا ۳ از ۵) را فراهم می‌کند. این کیف پول به دلیل امنیت بالای خود در میان کاربران حرفه‌ای محبوب است.
• Keystone Pro: کیف پول سخت‌افزاری که بیش از ۵۵۰۰ ارز دیجیتال را پشتیبانی می‌کند و دارای ویژگی‌هایی مانند احراز هویت دو مرحله‌ای (2FA) و احراز هویت بیومتریک است. این کیف پول امنیت بالایی را برای تراکنش‌های چند امضایی فراهم می‌کند.

جمع‌بندی

کیف پول‌های چند امضایی (Multisig Wallets) راهکاری امن و کاربردی برای مدیریت دارایی‌های دیجیتال هستند که با تقسیم امضاها بین چندین کلید خصوصی، امنیت بالاتری را نسبت به کیف پول‌های تک امضایی فراهم می‌کنند. این کیف پول‌ها به‌ویژه برای شرکت‌ها، سرمایه‌گذاران مشترک و کاربرانی که نیاز به لایه‌های امنیتی بیشتر دارند، مفید هستند. با این‌ حال، استفاده از آن‌ها ممکن است پیچیدگی‌هایی مانند کندی تراکنش‌ها و نیاز به هماهنگی بین امضاکنندگان را به همراه داشته باشد. انتخاب بین کیف پول‌های تک امضایی و چند امضایی بستگی به نیاز کاربران، میزان دارایی و سطح امنیت موردنظر آن‌ها دارد.